De Deens-Nederlandse koninklijke betrekkingen

Artikel: Tom Scheepstra.

Tom Scheepstra is een betrokken lid van onze vereniging. Hij heeft grote belangstelling voor de Oranjegeschiedenis en op basis hiervan heeft hij ons nu zijn eerste bijdrage geleverd, waarvoor hartelijk dank!

Koningin Margrethe, Koning Willem Alexander en Koningin Maxima in Denemarken

De Deens-Nederlandse koninklijke betrekkingen

“De Prins-gemaal en ik zijn bijzonder verheugd dat wij vandaag de Koning van Nederland en Koningin Máxima welkom mogen heten in Denemarken. Wij zijn met name zeer verheugd om twee goede vrienden te mogen verwelkomen en bij deze gelegenheid de hechte banden te mogen vieren tussen onze families en de bevolking van onze twee landen”. Koningin Margrethe II in 2015.

Toen koning Willem-Alexander een staatsbezoek bracht aan Denemarken in maart 2015 sprak de Deense koningin tijdens het staatsbanket lovende woorden uit. Ze ging niet alleen in op de relatie tussen beide landen, maar noemde ook de goede band tussen beide koninklijke families en het moment waarop koning Willem-Alexander werd ingehuldigd in 2013. Dat was een bijzonder moment omdat zij uit eigen ervaring weet wat de verantwoordelijkheid inhield, maar ook omdat zij de peetmoeder is van onze koning. Daarnaast is de band tussen koning Willem-Alexander en prins Frederik ook sterk. Beide waren immers actief binnen het Internationaal Olympisch Comité.

Samen met koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk waren de koninginnen Margrethe en Beatrix een sterk koninklijk drietal. Alle drie een groot plichtsbesef, alle drie ervoeren eigen persoonlijke moeilijkheden en alle drie uiteindelijk gewaardeerd door hun landgenoten. Naar aanleiding van haar troonsafstand en 76e verjaardag maakt tv-presentator Ivo Niehe een bijzondere uitzending onder de titel ‘Thank you Beatrix’. In deze uitzending hielden verschillende mensen herinneringen op aan hun ervaringen met prinses Beatrix. Verrassend genoeg verscheen ook koningin Margrethe. Daarin zegt de koningin: ‘‘Ik heb haar altijd zeer bewonderd. Ik ben dol op haar. Ik vind haar een geweldig iemand. Ze heeft geen gemakkelijk leven gehad en ik bewonder hoe ze alle complicaties in haar leven heeft doorstaan. Ze staat er nu alleen voor, en dan ook nog het ongeluk van Friso. Ik denk vaak aan haar. Ze is een opmerkelijke vrouw. Een heel innemend iemand.’

Margrethe vierde in 2010 haar 70e verjaardag. Zoals in Scandinavië nog iets gebruikelijker is was het de bedoeling om volledig ‘koninklijk Europa’ uit te nodigen en dit samen te vieren. Een vulkaanuitbarsting zorgde er echter voor dat al het vliegverkeer plat kwam te liggen. Prins Willem-Alexander kwam op het idee om met de koninklijke trein te gaan. De trein, die juni 2023 buiten dienst werd gesteld, kwam toen nog goed van pas.  Koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Maxima kwamen hierdoor nog op tijd aan in Kopenhagen. De Deense koningin heeft het erg bijzonder gevonden en liet merken dat ook Luxemburgse familie met de trein mee kon reizen. Gaat het hier om groothertog Henri en groothertogin Maria Teresa? Bij aankomst van de trein in Kopenhagen zijn zij niet gefotografeerd door de pers, maar zij waren inderdaad ook aanwezig bij het diner op paleis Fredensborg.

Familiebanden

De Deense koningin en de Zweedse koning Carl XVI Gustav zijn neef en nicht, doordat de moeder van Margrethe, koningin Ingrid, een Zweedse prinses van geboorte was. Zijn er ook huwelijken geweest tussen het Huis van Oranje-Nassau en leden van de Deense koninklijke familie? Hier valt een kort antwoord te geven. Niet direct namelijk.

Natuurlijk zijn er interessante feiten te noemen. Een grootmoeder van prinses Mary Stuart (vrouw van stadhouder-prins Willem II) was bijvoorbeeld een prinses van Denemarken en toen koningin Anne de troon van stadhouder-koning Willem III overnam, was zij getrouwd met prins George van Denemarken. Maar dit betreft geen directe relaties.

Desalniettemin zijn er twee voorbeelden van een directere relatie te noemen. De eerste komt door prinses Louise der Nederlanden (1828-1871). Zij is de dochter van prins Frederik, tweede zoon van koning Willem I. Een relatief onbekende Oranje, maar dat is zeker niet terecht. Zij huwt koning Carl XV van Zweden in 1850 en wordt daarmee koningin van Zweden en Noorwegen. Het paar krijgt twee kinderen. Prins Carl Oscar, die op twee jarige leeftijd stierf en dochter prinses Louise. De Zweedse troon ging dus over naar een andere Bernadotte, maar dochter Louise trouwde met een goede partij. Namelijk met de toekomstige Deense koning Frederick VIII. Dat betekent dat tussen 1906 en 1912 de Deense koningin een Nederlandse moeder had. Het huwelijk tussen Frederick en Louise is zeer kinderrijk en onder de nakomelingen bevinden zich de huidige Noorse koning, de Deense koning, de Belgische koning, de Luxemburgse groothertog en ook de Deense graven van Rosenborg. De graven van Rosenborg zijn afstammelingen van Deense prinsen die niet koninklijk huwden en daardoor in de vorige eeuw hun prinsentitel verloren.

Dan de volgende link. Koning Christian X (de grootvader van koningin Margrethe) huwde in 1898 met hertogin Alexandrine van Mecklenburg-Schwerin. Prins Hendrik, de man van ‘onze’ koningin Wilhelmina was haar oom. Alexandrine was namelijk een dochter van groothertog Friedrich Franz III, de oudste broer van Hendrik. Maar doordat er veel leeftijdsverschil was tussen Friedrich Franz en Hendrik (maar liefst 26 jaar) scheelden Hendrik en Alexandrine maar drie jaar. Koningin Juliana was hierdoor dus een achternichtje van koning Frederik IX, de vader van Margarethe.

Een tastbaar bewijs van de Deens-Nederlandse relatie is overigens het pareldiadeem van koningin Margrethe dat zij op 1 januari 2024 ook weer droeg. Dit diadeem was namelijk van de eerdergenoemde prinses Louise van Nederland, de latere koningin-gemalin van Zweden. Zij had het van haar moeder Louise van Pruisen geworven en zou het later doorgeven aan haar dochter Louise van Denemarken.

Louise van Pruisen, prinses der Nederlanden en koningin van Zweden

Prins Hendrik der Nederlanden