Onzekerheid over Paleis Soestdijk

De invulling van de bestaanszekerheid van één van de bekendste architectonische iconen in de Nederlandse geschiedenis, paleis Soestdijk en (parkt)omgeving vormt wederom een punt van controverse in de discussie over de invulling van haar toekomst. Deze week zette de Raad van State een volledige streep door het door de huidige eigenaar (de MeyerBergman Erfgoed Made By Holland) ontwikkelde bestemmingsplan, nadat elf verschillende organisaties, waaronder een bewonersorganisatie uit Baarn bezwaar hadden aangetekend op basis van bezorgdheid over de nadelige effecten voor de natuur en geluids- en verkeersoverlast bij evenementen. De Raad heeft geconcludeerd dat het plan niet goed is voorbereid, uitgewerkt en niet voldoet aan de provinciale omgevingsvoorwaarden en de plannen voor de Natura 2000-gebieden.

MeyerBergman Erfgoed Groep, wilde het paleis restaureren en toegankelijk maken voor publiek. Daarnaast was het de bedoeling om 98 luxe appartementen, een hotel en horeca te realiseren. Deze plannen gaan nu (vooralsnog) niet door en de uitspraak van Raad van State leidde tot zowel positieve als teleurgestelde reacties, waaronder die van de eigenaar, diverse natuurorganisaties en buurtbewoners. De gemeente Baarn zal in de komende tijd de vervolgstappen bepalen, waarbij met alle betrokkenen wordt overlegd.

Al met al toch een zorgwekkende procesgang, in het licht van de belangrijke cultuur historische waarde die dit monumentale paleis en (park)omgeving voor Nederland heeft. In de context van de GVON geldt hierbij zeker ook de nauwe relatie tot de geschiedenis van Oranje – Nassau, die terug reikt tot stadhouder Willem III en zijn opvolgers, die het als zomerhuis gebruikten. Na de oprichting van het koninkrijk der Nederlanden werd het paleis geschonken aan koning Willem II, als blijk van waardering voor zijn rol in slag van Waterloo. Mede op basis van de invloed van zijn echtgenote, Anna Paulowna werd hieraan russische grandeur toegevoegd, waaronder met de twee half ronde colonades naar het model van het Pavlosk paleis in St. Peterburg. Deze Oranjegeschiedenis zette zich door tot na het overlijden van koningin Juliana en prins Bernhard (2004). Nadat de Oranjes vertrokken, begon het proces van onzekerheid die tot de dag vandaag voortduurt. Het is dan ook betreurenswaardig dat er vanuit Nederlandse overheidswegen geen duidelijkere contextuele sturing kan worden gegeven aan een binnen deze cultuur historische waarde passende invulling van de toekomst van dit bijzondere paleis. Dit zal voor alle belanghebbenden helderheid geven en daarmee de toekomst borgen.

Pavlovsk, Sint Petersburg